Hereketli oyuncaqlar uşaqların inkişafında ve hereketlerinin doğru isdiqametlendirilmesine olduqca böyük öneme malikdir.Amma bir şertle ki,bu cür oyuncaqlar uşağa zamanında verilsin.Körpe,imeklesin ve ya yerisin,daha sonra ona hereket eden oyuncaqlar verilsin.Körpeler üçün imeklemeye ve yerimeye başlamaq azadlıqlarına qovuşmanın ilk addımıdır.Hereket qabiliyyeti artdıqca,gördükleri her hereketli obyekti tutmaq ve araşdırmaq üçün heveslidirler.İmeklemeye başlayan uşaq hereket eden oyuncağının arxasınca imekleye-imekleye hereket etmiş olur ve fiziki cehetden daha yaxşı inkişaf edir. Eger körpe hele yerimir ve ya imeklemirse,ona hereket eden oyuncağı vermek düzgün deyil,çünki oyuncağının arxasınca gede bilmeyende körpe sinirlenir,esebi hal alır. NUPM psixoloqu Çinare Muradova.

Körpənin həyatında ilk 2 ay ən əziyyətli vaxt hesab olunur.Gecə ağlamaları yuxudan tez-tez oyanma,narahatçılıqlar ilk 2 ayda daha çox rast gəlinən haldır. 4 ayından körpəniz üzünüzə gülməyə başlayacaq.Hətta ətrafa səsli gülüşlər saçaraq sizə bu əziyyətinizi unutduracaq. 6 ayına qədər körpələrin gecə yuxusu dərin olmur.Gecə bir neçə dəfə oyanmaları normal haldır.6 ayından sonra gecə oyanmaları azalır,yuxu bir az dərinləşir. Körpələr 5-6 ayından etibarən dəstəklə otura bilirler.Lakin dəstəksiz oturma 7-9 ayından mümkün olur. Adətən 9 ayından iməkleməyə başlayırlar.Ancaq unutmayaq ki,iməkləmək körpənin həyatında mütləq baş verə biləcək bir hal deyil.Bəzi körpələr iməkləmədən də yeriməyə başlaya bilirlər. 11-12 ayından etibarən körpələr ayağa qalxa bilir,kömək vasitəsilə addım ata bilirlər.Addım atmaq körpənin həyatında ən vacib inkişaf mərhələsindən biri sayılır.Əksər hallarda 12-13 ayından etibarən ilk addım atılır,körpə yeriməyə başlayır. NUPM psixoloqu Çinarə Muradova

Hiperaktivliyin 3 əsas əlaməti var: 1)Çoxhərəkətlilik 2)impulsivlik 3)Diqqət əksikliyi Çoxhərəkətlilik-həddindən artıq hərəkətlidirlər,bir yerdə dayana bilmirlər,ev içində qaçırlar,harasa dırmaşırlar.Sakitlik isdəyen fəaliyyəti sevmirlər.Hiperaktiv uşaqlarda zaman ve məkan fərqi olmur,onlar hər zaman hər yerdə aktivdirlər. İmpulsivlik-öz hisslərini gizlədə bilmirlər,öz hərəkətləri barədə düşünmür,mənfi və müsbət cəhətləri müqayisə etmirler.Düşünmədən hərəkət edirlər ki,bu da bir sıra təhlükələrə yol aça bilər.Çox hündür olan ağaca çıxa bilər,ətrafa baxmadan yolu keçə bilər və s.Tələskəndirlər,digərlərinin sözünü kəsər,hər şeyə qarışar,sıra gözləməyi sevməzlər. Diqqət əksikliyi-diqqəti bir nöqtəyə toplaya bilmirlər,dərsləri etməkdə çətinlik çəkirlər,fikirleri asanlıqla yayınır,əşyalarını tez-tez itirirlər. Qarşısındakını dinləməmə,mövzudan yayınma kimi hallar baş verir.İşləri plansız olur. NUPM psixoloqu Çinarə Muradova

Əgər bir uşaq danlaq və qınaqla böyüyərsə danlamağı və qınamağı öyrənər. Əgər bir uşaq, uşaqlığını məsxərəyə qoyulub alçaldılmaqla keçirirsə sıxılıb utanmağı öyrənir.  Əgər bir uşaq kim küdurət mühitində böyüyərsə dava-dalaş salmağı öyrənər. Əgər bir uşaq qorxu içərisində yaşayırsa narahat olmağı öyrənər. Əgər bir uşağa daima utanc hissi aşılanırsa özünü günahlandırmağı öyrənər. Əgər bir uşaq daima həvəsləndirilib, cəsarətləndirilirsə özünə inanamağı öyrənir. NUPM-nin psixoloqlu Çinarə Muradova

Tik bir ve ya bir neçə əzələ qrupunda yaranan, təkrarlanan özünü istəksiz hərəkətlərlə göstərən pozuntudur. Ən çox rast gəlinənlər göz qırpma, burnunu hərəkət etdirmə, dodaq oynatma, qaşlarını qaldırmaq kimi üz tikləridir. Öskürək şəklində olan tiklər də var. Yuxu zamanı tik itir. Bu hal, yuxusuzluq, yorğunluq vəziyyətində artır. Əgər təkrarlanan hərəkətlər bir aydan tez keçib gedərsə təkrarlanan tik, bir ildən çox davam edərsə xroniki tik adlanır. Tiki olan uşaqların ailələrində də tiklərə rast gəlinir. Əziz valideynlər bu əlamətləri uşaqlarınızda gördüyünüz an psixoloqa müraciət etməyiniz vacibdir. NUPM psixoloqu Çinarə Muradova Psixoloq.az