Sağlamlıq

Yuxusuzluq bir çox insanın  əziyyət çəkdiyi problemdir. Bəs yuxu pozğunluğunun səbəbləri nədir? Psixoloq.az həmin sözügedən məqamları təqdim edir: -         somatik ( ağrı, astma, daxili orqanların xəstəlikləri ) -         emosional ( depressiya, maniya, həyəcan ) -         xarici amillər ( səs-küy, isti, ışıq ) -         dərman qəbulu ( kofein, steroidlər, diuretiklər ) -         düzgün olmayan vərdişlər ( yuxudan əvvəl fiziki iş, ağır yeməklər ) və.s Qeyd edək ki,  yuxu pozuntularını üç qrupa bölmək olar:    1) Erkən yuxusuzluq- şəxs yata bilmir;    2)  Orta yuxusuzluq- səthi yuxulama;    3) Gecikmiş yuxusuzluq- erkən oyanma.  Yuxusuzluq sindromunun əksi yuxuculluq- hipersomniya  adlanır. Günün əksər hissəsini yatmaqla keçirən belə adamlar çox vaxt atipik depressiyadan və ya asteniyadan əziyyət çəkirlər.   Yuxu pozuntuları içərisində klinik əhəmiyyət kəsb edən formalar da mövcuddur:    1) Narkolepsiya- vaxtından asılı olmayaraq ( məsələn, gündüzlər yatmaq kimi)    2) Yuxu zamanı tənəffüsün tormozlanması ( apnoe ) xırıltılı səs çıxarmaqla təzahür edir;    3) Somnambulizm- yuxu zamanı yataqdan qalxıb huşsuz halda bir neçə dəqiqə, bəzən yarım saat gəzişmək.   Yuxu pozuntusunu bərpa etmək üçün əsas səbəbi aradan qaldırmaq lazımdır ( məsələn, somatik və ya psixi xəstəliyi müalicə etmək ). Əgər bu səbəblər mövcud deyilsə çox mürəkkəb olmayan üsullardan istifadə etmək lazımdır:      • Gündüz saatlarında fiziki yükü artırmaq, axşamlar isə azaltmaq;      • Yatmaq vaxtlarını rejimə salmaq və ona əməl etmək;      • Rahat yatmaq üçün şərait yaratmaq: səs-küyü aradan qaldırmaq, isti-soyuq, işıq problemlərini tənzimləmək;      • Yatmazdan qabaq çay, kofe içməmək, yemək qəbul etməmək;      • Yuxuya kömək edən, tərkibində triptofan olan bir stəkan süd içmək;      • Gündüz yatmaqdan çəkinmək ( hətta keçən gecə pis yatmış olsanız belə );      • Uzun müddət yuxu dərmanlarından istifadə etməmək. Bu maddələr öyrəşmə ( asılılıq ) yara bilər;      • 15-20 dəqiqə ərzində yuxunuz gəlmirsə özünüzü yatmağa məcbur etməyin. Başqa bir məşğuliyyətdən ( sakit musiqiyə qulaq asmaq, kitab oxumaq və.s ) sonra yatmağa çalışmaq;      • Sadə relaksasiya ( əzələləri boşaltmaq ) üsullarından istifadə etmək ( məsələn, 5-10 dəqiqə müddətində ritmik tənəffüs etmək – nəfəs alma, nəfəs vermə və fasilə, hər biri 3 saniyə olmaqla ). Qeyd: Yuxu pozuntusu hansısa psixoloji problemlərin əlaməti ola bilər. Uzunmüddət davam edərsə, hansısa xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər.

Qaraciyər orqanizmin metabolizmasını sürətləndirən,  virusların orqanizmdən ifrazını təmin edən orqandır. Bəs qaraciyəri necə təmizləmək olar? Yeməkdən əvvəl bir diş sarımsaq Boş mədəyə sarımsaq udmaq ən klassik reseptdir. Sarımsaq ağız qoxusuna səbəb olsa da, qara ciyər funksiyasını optimal hala gətirmək, arıqlamaq üçün əla vasitədir. Gündə bir ədəd qreyfurt Qreyfurt sağlam qara ciyər üçün çox vacibdir. Tərkibində C vitamini və antioksidantlar olan qreyfurt qara ciyərin təbii təmizləmə işlərinə kömək edir. Səhər yeməyində bir stəkan təzə sıxılmış qreyfurt suyu içmək də olar.

Sürtgəcdən keçirilmiş limon ilə pəhriz saxlayanlar 1 ayda 20 kilo arıqlaya bilər. Psixoloq.az ölkə.az-a istinadən resepti oxucuları ilə bölüşür. Günə limonlu su içərək başlamaq insana özünü gümrah hiss etməyə, orqanizmi isə toksinlərdən və mikroblardan təmizləməyə kömək edir. Bundan başqa həzm sisteminə də faydalıdır. Limonun tərkibində C vitamini, kalsium, potasium, maqnezium və dəmir var. Eyni zamanda antikosidantlarla da zəngindir. Ac qarına limon suyu içmək orqanizmdə detoks effekti yaradır. Bağırsaqdakı mikrobları məhv edir, orqanizmi qidalandırır və ehtiyac olan enerjini təmin edir. Bundan başqa limonun suyu orqanizmdəki yağ dövrünü sürətləndirir, arıqlamağa şərait yaradır və ziyanlı toksinləri yox edir. Limonu sıxaraq sadəcə suyunu içmək də bir çox xəstəliyə qarşı təsirlidir. Nə lazımdır? 5 ədəd limon; 5 diş sarımsaq; Bir parça zəncəfil; 2 litr su Nə etməli? Suyu qaynadın, üzərinə limon suyu, limon qabığı, sarımsaq və zəncəfil əlavə edin. 10 dəqiqə qaynadın, soyudun və hər səhər acqarına bir stəkan için.

Bir çox insan diş həssaslığı səbəbindən soyuq, isti içki və yeməklərə həsrət qalır. Bəs narahatçılığa səbəb olan diş həssaslığının səbəbləri nədir? Psixoloq.az xəbər verir ki, stomotoloq Ramil Yusubov problemin dərinliklərindən bəhs edib. Onun sözlərinə görə, dişlərə mənfi təsir edən maddələrdən hazırlanmış məcunlardan və sərt diş fırçalarından istifadə etmək başlıca səbəblər sırasındadır. “Diş emalının eroziyası, kariesin başlanğıc forması zamanı, diş daşının təmizlənməsindən sonra (diş daşı ilə örtülən emal daha zəif olur və bir neçə gün ərzində daha həssas olur), dişlərin ağardılmasından sonra bir müddət həssaslıq yarana bilər”,-deyə stomotoloq bildirib. Müəllif: Şəhanə Quliyeva

Siqaret bir çoxları üçün qurtulmağı çətin olan vərdişdir. Pis vərdişdən imtina üçün isə vücudu siqaretin mənfi təsirlərindən təmizləməyə ehtiyac var. Psixoloq.az nikotini  bədəndən xaric etməyə kömək edən qidaların siyahısını təqdim edir: Alma Banan Sarımsaq Pomidor Zəncəfil Gicitkən Yerkökü suyu

Uşaqların sağlamlığı deyildiyində onların oturuş formalarına  da diqqət etmək əsasdır. Çünki uşaqlar xəbərimiz olmadan yanlış hərəkətlər edə bilir. Uşaqların sağlam olması üçün  sağlam hərəkətlərlə məşğul olması vacibdir. Yanlış vərdişlərdən biri azyaşlıların w oturuşudur. Bəs bu oturuş forması nədir?Bəs bu oturuş tərzinin zərərləri nədir? Bu tamamilə təbii oturuş növüdür. Hansısa xəstəliyin əlaməti deyil. İki ayağın birdən yana tam olaraq açılmasıdır. Bəzi həkimlər isə bu oturma tərzinin yanlış olduğunu bildirirlər. Bunun vücuddakı gücü azaltdığı bildirilir. Uşağın qarın və bel əzələlərini eyni anda istifadəsinə gərək olmadığından,  onlar bu şəkildə oturma formalarına daha çox üstünlük verirlər. Oturuş tərzi əzələ sərtliyinə səbəb olur. Bu sərtliyin xüsusilə də ayaqlarda yarana biləcəyi bildirilir. Bu həmçinin ayaq, belə də təsir göstərir. Xarici mütəxəssis Rachel Coley isə bu  oturma tərzinin zərərinin olmadığını bildirib: “Bu təbii haldır. Oturuş tərzi uşaqların sümüklərinin nə qədər hərəkətli olduğunu göstərir. Heç bir zərəri yoxdur”.(hekimtap.az)

ABŞ-ın Con Hopkins Universitetinin alimləri bildiriblər ki, ət məhsullarının hazırlanmasında istifadə edilən kimyəvi maddələr maniakal sindromu riskini artırır. Psixoloq.az oxu.az-a istinadənxəbər verir ki, bununla bağlı məqalə “Molecular Psychiatry” jurnalında yayımlanıb.  Mütəxəssislər 2007-2017-ci illərdə yaşı 18-65 olan, sağlam və ya psixi xəstəlikdən əziyyət çəkən 1101 insan üzərində araşdırmalar aparıblar.  Məlum olub ki, maniakal sindromundan əziyyət çəkən insanlar sağlam şəxslərdən fərqli olaraq, 3,5 dəfə çox ət yeməkləri qəbul edir.  Siçovullar üzərində aparılan ekspertimentlər göstərib ki, ətin konservləşdirilməsi zamanı ona qatılan nitrat iki həftə müddətində heyvanlarda hiberaktivlik yaradır.  Maniakal sindromunun əlamətləri hebrtamiya və ruhi həyəcandır.