Qidaların psixologiyamıza QƏRİBƏ TƏSİRİ

Sağlam qidalanma hər gün daha çox dəbə düşür. Mağazadan məhsul seçərkən tərkibini diqqətlə oxuyur, bədənimizə hansı faydası olduğunu və hansıların daha çox zərər verəcəyini anlamağa çalışırıq. Ancaq elm sübut edir ki, bəzən məhsulların faydaları və zərərləri ilə bağlı sualları birmənalı şəkildə cavablandırmaq asan deyil, çünki onlar bir çox müxtəlif maddələrdən ibarətdir.Psixoloq.az Publika.az a istinadən  bu yazıda oxuyucuları qidaların insan psixologiyasına təsiri ilə tanış edib. 1. Düyü Üyüdülmüş düyü qlükoza malekularının qana sürətlə daxil olmasını təmin edən sürətli karbohidratlar ehtiva edir. Odur ki, qanda şəkərin miqdarı qəfi yüksələ bilər, bu isə beyin və sinir sağlamlığına ziyandır. 2. Qızardılmış qardağıdalı Qızardılmış qarğıdalı sinir sisteminin normal çalışması üçün lazım olan protein, fosfor, dəmir, maqnezium ilə zəngindir. B vitamini isə depressiya və stresslə mübarizədə təsirlidir. 3. Tuna balığı Tuna balığında civə yüksəkdir, amma orqanizmdə civənin həddən artıq bolluğu yaddaşın pozulmasına gətirib çıxara bilər. Bundan başqa, tuna balığında poliklorinli bifenil adlanan sintetik maddə var ki, bu da hormonal fonu və əsəb sisteminin işini pozur. 4. Donuz piyi Donuz piyi nadir rastlanan arakidon turşusu ehtiva edir. Bədənin toxumalarının bir hissəsidir və beynin normal işləməsi üçün vacibdir. Alzheymer xəstəliyinə qarşı mübarizə də kömək edir. 5. Taxıllar Taxıl bitkiləri boy inkişafı üçün lazımdır, amma qlüten bizim üçün faydalı maddələri məhv edə bilər. Bu maddələrin olmaması isə isteriya hücumlarına və depressiyaya gətirib çıxarır. 6. Qara şokolad Qara şokoladda beyin hüceyrələrini aktivləşdirən flavonoidlər var. Bu məhsul qan damarlarını genişləndirir, zehni fəaliyyəti stimullaşdırır və beynə oksigen axınını artırır. 7. Pendir Pendir protein parçalanması nəticəsində meydana gələn tiramin ehtiva edir. Tiramin qan təzyiqini əhəmiyyətli dərəcədə artırır və miqrenə səbəb ola bilər. 8. Bişmiş kartof Bişmiş kartof oksigenin beyinə daxil olmasına kömək edən kaliumla zəngindir. Həmçinin tərkibindəki qlükoza, B vitamini və amin turşuları beynə qan dövranını stimullaşdırır və performansını artırır. 9. Paxla Paxla tanin ehtiva edir. Taninin çox olması bədəndə dəmir kimi elementlərin sovrulmasına mane olur. Bu, beyin qan dövranını poza və anemiya səbəb ola bilər. 10. Sarıkök Sarıkökdə olan kurkumin adlı maddə çox güclü antioksidandır və beynin yaşlanmasını maneə törədir. Bu maddələr adətən yaşla əlaqədar olaraq pisləşən koqnitiv funksiyaları dəstəkləyir. 11. Zəfəran Zəfəran B və C vitamini kimi bir çox elementlər ehtiva edir. Beyin funksiyasını yaxşılaşdırır, həmçinin bəzi psixoloji pozuntulara kömək edir. 12. Darçın Darçın iki əhəmiyyətli maddənin tərkibi sayəsində beyni aktivləşdirir. Əgər diqqət pozğunluğu və fikir dağınıqlığından əziyyət çəkirsinizsə, onda darçın bu problemlərin həllinə kömək edəcək. Bu, xüsusilə sürücülər üçün faydalıdır. Məsələ ondadır ki, darçın qoxusu tənəffüsü sakitləşdirir və fikri toplamağa kömək edir. Bunu amerikalı tədqiqatçılar araşdırıb. Onlar həmçinin əlavə ediblər ki, darçın qoxusu insanlarda reaksiya tezliyini yaxşılaşdırıb. Aytən Məftun 

Gözlərimiz niyə “yol çəkir?” - ELMİ SƏBƏBLƏRİ

Çox vaxt insanın özündən asılı olmayan səbəblərdən baxışları bir nöqtəyə zillənib, cansız, şüşə gözlər kimi hərəkətsiz qalır. Hətta el arasında bu vəziyyətə "gözlərin yol çəkir", "uzaq yerdən qonağın gələcək" kimi sözlərlə ifadə olunur. Bəs bu həqiqətən belədir, yoxsa bu vəziyyətin dərinliyində ciddi problemlər dayanır? Bu vəziyyətin səbəblərini təqdim edirik.Bəlkə də gözlər qəlbin aynasıdır- frazası bu məsələyə öz qəlibində aydınlıq gətirə bilər. İnsanın daxili vəziyyəti  baxışlarında öz əksini tapır. Çünki bizim gözlərimiz sinir sistemimizlə birbaşa əlaqədədir. Əgər siz sevincli və ya kədərlisinizsə bu mütləq baxışlarınızda özünü biruzə verir. Hətta insan öldükdən sonra onun gözləri bir müddət işığa reaksiya verir, göz bəbəkləri canlı orqanizm kimi reaksiya verə bilir (qırpılır). "Donuq baxış” effektinin bir neçə səbəbləri var. 1. Soyuqdəymə, zökəm.Bu gözlərin donuq olmasının ən geniş yayılmış səbəbidir. Qızdırma, zəifləmiş orqanizm, halsızlıq birinci gözlərdə əks olunur. Onların rəngi solur, yorğun görünür və tez-tez baxışlar bir nöqtəyə yönəlir. Xoşbəxtlikdən, bu simptom xəstəliklə birlikdə yoxa çıxır. 2. Psixoemosional vəziyyət.Psixoloqların fikrincə "donuq baxış” effektinin yaranmasının başlıca səbəbi insan psixologiyasından asılıdır. Bu vəziyyət onun özünə qapanmasından, depresiyadan xəbər verir.Hər kəs ətrafında baş verən çətinliklərə, bədbəxt hadisələrə başqa formada reaksiya verir. Güclü emosiyalar qarşısında bu vəziyyət özünü daha tez göstərir. Yox əgər heç bir pis hadisə baş verməyibsə, ancaq insanda yenə bu donuq baxışlar müşahidə olunursa, bu erkən depresiyanın xəbərçisidir. Bundan xilas olmaq üçün, mütləq bu melonxolik vəziyyətdən qurtulmaq lazımdır. 3. Fiziki yorğunluq.Orqanizmə həddən artıq fiziki təzyiq etmək, uzun müddət yuxusuz qalmaq da "boş baxış" effektinə yol aça bilər. Bundan qurtulmaq üçün bu vərdişlərinizdən əl çəkin. 4. Sərxoşluq, alkoqolizm.Əgər insan spirtli içkilərdən həftədə 1-2 dəfə və az miqdarda istifadə edirsə, "donuq baxış" vəziyyəti onun üçün qorxulu deyil. Bu vəziyyət spirtli içkilərdən mütəmadi və çox istifadə edənlərdə daha çox görünür. Bundan başqa alkoqolizmdə bu vəziyyət göz torbaları ilə bərabər müşahidə olunur. Bu vəziyyətdən xilas olmaq üçün mütləq mütəxəssisə müraciət olunmalıdır. Təsirli olması üçün müalicə mütləq  bir neçə tərəfdən ümumi aparılmalıdır. 5. Narkomaniya.Bəli,  bu pis vərdiş də insanın baxışlarına "donuq baxış" effekti verir. Bu zaman baxışlar solğun, gözlər yorğun görünür. Belə insanlar gözlərini bir nöqtəyə zilləyib saatlarla bu vəziyyətdə hərəkətsiz qala bilərlər.  Gəlin, həyata donuq baxışla deyil, sağlam gözlə baxaq. Vəziyyətlər bizi deyil, biz vəziyyətləri idarə edək. Hər zaman sağlam olun.

"Bəxtim olsaydı qız doğulardım" deyən oğlanlar

1. Qadınlar daha çox yaşayır. Hesablamaya əsasən 7 il qadın kişidən çox ömür sürmüş olur. 2. Qadınlar kişilərə nisbətən 3 dəfə çox ağlamış olurlar. Bu aydın olmasa belə ağlayan qadın hər zaman diqqətə səbəb olur və ona diqqət də yetirilir. Qadınlar bu zaman asanlıqla ürəklərini boşalda bilirlər. Kişilər bunu bacarır? Ağlayan kişi birmənalı qəbul olunmur, eyni zamanda çox az kişi göz yaşlarına boğulur ki yüngülləşə bilsin. 3. İşləməyən qadını “evdar qadın” adlandırırlar. İşləməyən kişiyə isə “avara” adı vermiş olurlar. Bu cəhətdən də kişilərin bəxti gətirmədi. 4. Kişinin geyimini qadınlar demək olar ki özəlləşdiriblər. Hər kəs bunu qəbul edir. Onlara heç kim pis baxmır.Bəs kişilər qadın paltarını geyinsələr nə olar?? Yalnız gülüş mənbəyinə çevrilmiş olarlar. 5. 30 yaşına qədər qadınlar asanlıqla gözəlliklərini qoruya bilirlər. Kişilərdə isə bu yaş həddinəcən əksəriyyətində keçəlləşmə halları baş verir. 6. Qadınlar öz hisslərini asanlıqla bildirə bilirlər. Bu səbəbdən qadınların insanlarla münasibəti daha emosionaldır. Kişilərdə isə kobudluq daim özünü göstərməkdədir. 7. Qızlar üçün bir çox şey pulsuzdur bir çox elanlarda : “Qadına giriş pulsuzdur”-yazısına rast gələ bilərsiz. 8. Qadınlar uğurla həm sağdan, həm də soldan informasiya qəbul etmək qüvvəsindədirlər. Bu səbəbdən onlar bir neçə işi eyni vaxtda asanlıqla yerinə yetirə bilirlər. Kişilərin isə bir işi uğurla yerinə yetirmələri üçün qüvvələrinin yalnız bir iş üzərində cəmləşməsi gərəkdir. 9. Qadınlar daha çox hörmət sahibidirlər. Demək olar ki, onlara hər yerdə yaşıl işiqdir. Hər yerdə onlara xüsusi, diqqət xüsusi hörmət göstərilmiş olur. İstədikləri vaxt xidmətdən istifadə edə bilirlər. Bu kişilərdə də belədir? Kişilər istəsələr belə yeterincə diqqətə sahib ola bilmirlər və bilməzlər. 10. Qadınlar uşaqlar, körplər tərəfindən daha çox sevilmiş olur nəinki kişilər. Hər zaman qayğıkeşliyi ilə fərqlənən məhz qadınlardır! Kişi bu qədər sevilə bilər? Kişi bu sevgi və istək üçün nə qədər çalışsa belə onda qadındakı kimi uğurlu nəticə alınmayacaq.

“Bazar ertəsi sindromu”ndan qurtulmağın yolları

Siz də həftə sonu tətilinin işıq sürətiylə keçdiyini və böyük bir həftənin sizi gözlədiyini düşünərək gərilə bilərsiniz? İşləyən insanların kabusu olan “bazar ertəsi sindromu”la baş etmək, əslində sanıldığı qədər çətin deyil.Psixoloq.az siz Bazar ertəsi sindromu – həftə sonu tətilinin ardından işə ya da məktəbə başlamaqla əlaqədar istəksizlik və çətinlik halıdır. Adamın işiylə əlaqədar duyğuları, bu problemin yaşanma dərəcəsini təyin edir. Bu əslində bazar ertəsi ilə əlaqədar bir problem deyil. Çünki bazar ertəsi yalnız həftənin günlərindən biri yəni digərlərindən çox fərqli bir gün deyil. Ancaq bu gün insanlarda kədər və stress yarada bilir. Bunun səbəbi də bazar ertəsinin – yeni həftənin gətirəcəyi məsuliyyətlərdir. İndiki vaxtda bu sindrom dərəcələri fərqli olmaqla birlikdə bir çox adamda görülür. Əsasən, iş yeri ilə əlaqədar mənfi duyğular yaşayan və qayğı pozuqluqları olan şəxslərdə daha çox nəzərə çarpır. Daha gərgin bir bazar ertəsi əvəzinə, xoş, gümrah keçirdiyiniz bir gün yaşamaq istəyirsinizsə, məsləhətlərimizə əməl edin. Daha çox yatın. Yuxusuzlluq həftənin ilk gününü stressli keçirməyin ən böyük səbəbidir. İnsanlar həftə içi ilə müqayisədə, həftə sonu normal yatmırlar. Həftə sonları yuxu problemi yaşamaq ertəsi gün stressli bir gün yaşamağınıza səbəb olacaq. Buna görə həftəsonu yuxunuzu sabitləyin. Daha az televizor izləyin. Çox televizor izləmək məhsuldarlığı azaldır. Çox sevdiyiniz bir film və ya televiziya proqramını hər həftə izləmək normal bir şeydir, ancaq həftə sonu kresloda əyləşib kanallar arasında yox olmaq düzgün deyil. İnsanlar çox vaxt çox yorğun olduqları halda, televiziyaya baxmağı üstün tutarlar. Gecə yarısına kimi televizor qarşısında oturub yuxuya getmək, nizamsız yuxu və yorğunluq hissi yaranmasına səbəb olur. Həftə içi planlar edin. İnsanlar tətil günlərini, həftə sonlarını dostlarıyla keçirməyi üstün tuturlar. Buna görə bir çox işlər, həll edilməyən problemlər üst-üstə yığılır və həftə sonuna qalır. Bu qədər işləri, problemləri yalnız 2 gün ərzində həll etməyə çalışmaq yeni həftəyə yorğun, gərgin başlamağınıza səbəb olacaq. Bunun üçün dostlarınızla görüşə həftə içi vaxt ayırın. Tələsməyin. Hər məsələdə tələsik davranmaq stressli olmağınıza və bütün günü özünüzü pis hiss etməyinizə səbəb olacaq. Gün ərzində görməli olacağınız işlərə lazımi vaxt ayırın. Özünüzə həftəbaşı müalicəsi tətbiq edin. Əgər bazar ertəsindən nifrət edirsinizsə, həmin günlər edə biləcəyiniz fərqli bir şeylər düşünün. Əgər vacib iş görüşməsi varsa, həmin gün, bu görüşməni günün erkən saatlarına salmayın. Səhərlər evdən tez çıxıb gözəl bir yerdə səhər yeməyi yeyə bilərsiniz. Xəbərləri söndürün. Səhər-səhər cinayət xəbərləri, pis xəbərlər izləmək sizin əhvalınıza pis təsir edə bilər. Əgər həssas birisinizsə, pis xəbərlər sizin ruh halınıza pis təsir göstərə bilər. Dəyərləndirmək üçün vaxt ayırın. Bazar ertəsindən niyə nifrət etdiyinizi düşünün. Bunu anlamaq üçün özünüzə vaxt ayırmalı və hansı məsələdə yaxşı hiss edirsinizsə, onu qərarlaşdırıb, ona uyğun hərəkət etməlisiniz.

İşdə motivasiyanızı qorumaq üçün 5 addım

Psixoloq.az bildirir ki,bəziləri həvəslə işə başlayır və “bu, mən yaxşıyam!” düşüncəsi ilə sona çatır, bəziləri cari vəzifələrini yerinə yetirmək üçün bütün güclərini sərf edərək hər dəfə özlərini dəf etməli olurlar Çox şey ehtiyaclarımızın iş yerində qarşılanmasından asılıdır: təhlükəsizlik, qrupa üzv olmaq, özünə inam, muxtariyyət, tanınma ... Buna təsir etmək qabiliyyətimiz məhduddur: çox vaxt təşkilatçılıq və liderlik məsələsidir. Ancaq bir şey gücümüzdədir. Motivasiyanı artırmağın ilk addımı hansı ehtiyacların qarşılandığını və hansının olmadığını anlamaqdır. Bəxtəvər insanlar var ki, əmək həvəslərini necə qorumaq barədə düşünməzlər: sadəcə məmnuniyyətlə işləyirlər və bunlar hamısıdır. Əgər siz onlardan biri deyilsinizsə, onda tövsiyələrimiz sizə kömək edəcəkdir. 1. Diaqnoz qoyun Aşağıdakılardan hansının yaxşılaşdırılmasına ehtiyac olduğunu öyrənin. Bu da motivasiyanıza mənfi təsir göstərir. Nə və nə dərəcədə sizin üçün uyğun olduğuna qərar verin. Tanınma: Özünüzü təqdir etdiyinizi hiss edirsiniz? Təşəkkürlər, təbriklər və digər nəzakətlər alırsınız? Muxtariyyət: müstəqil hərəkət edib qərar verə bilərsinizmi? Münasibətlər: Ətrafınızın dəstəyini, xeyirxahlıq atmosferini hiss edirsiniz? Səmərəlilik: Tapşırığınızı yerinə yetirdiyinizi hiss edirsiniz? Yoxdursa, onda nəyiniz çatışmır: bacarıqlar və ya səriştələr? Töhfə hissi: işdə fayda verdiyinizi hiss edirsiniz? Şəxsi inkişaf: iş sizi qane edirmi, maraqlanırsınız? Rəhbərlik: xətt meneceri ilə əlaqə nə qədər yaxşıdır? İş şəraiti: İş şəraiti və cədvəllər peşəkar və şəxsi həyat arasında tarazlığı qorumağa imkan verirmi? Bu paraqraflarda boşluqlar tapsanız, nəyin düzəldilməli olduğunu öyrənəcəksiniz. Bir şey təsir etmədiyiniz xarici amillərdən asılıdır. Onları menecerlə və ya kadrlar şöbəsi ilə müzakirə etməyə dəyər. Öz tərəfinizdə də yaxşılığa doğru dəyişə biləcəyiniz qalır. 2. Şəxsi hədəflərinizi təyin edin Rəhbərliyin qarşıya qoyduğu vəzifələrə əlavə olaraq şəxsən sizin üçün mənalı olan bu hədəfləri müəyyənləşdirin. Bunlar mütləq işlə birbaşa əlaqəli olmamalıdır. Və böyük olmaları lazım deyil. Bəlkə də bu çox kiçik məqsədlər olacaq, məsələn: yeni tanışlıqlar etmək, üfüqlərinizi genişləndirmək, bacarıqlarınızı artırmaq, CV-də yaxşı bir giriş əldə etmək, yeni bacarıqlar əldə etmək və mövcud olanları "təkmilləşdirmək" ... Bu əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır və eyni zamanda ruh yüksəkliyini artırır. Şəxsi hədəflərə çatmaqda nə qədər uğurlu olduğunuzu hər gün müəyyənləşdirin və uğurunuzu qeyd edin. 3. Zövq axtarın Bu əsl motivasiya motorudur. Məsələn, bir satıcı qadın kataloqlarla işləməkdən məmnun olduğu üçün yeni modellər sifariş etmək məsuliyyətini öz üzərinə götürə bilər. Və ya söhbət etməyi sevirsə, müştərilərə məsləhət verməkdən zövq alır. İşi necə daha xoş və daha rahat etdiyinizi də düşünün. Uyğundur paltar və ayaqqabı, düzgün işıqlandırma, səs-küy səviyyəsi - çox vaxt düşünmədiyimiz, amma yaxşılığa doğru dəyişə biləcəyimiz çox şey var. Məsələn, ortopedik bir yastıq oturaq işdə faydalı ola bilər və musiqisi olan və ya olmayan qulaqlıq sizi kənar səslərdən xilas edəcəkdir. Adi bir narahatçılığa dözməyin, əgər qarşısını almaq olarsa. İş gününüzü inkişaf etdirə biləcək hər şeyin siyahısını tərtib edin. Yuxarıda göstərilənlər kimi həm maddi obyektləri, həm də həmkarları ilə ünsiyyət kimi qeyri-maddi cəhətləri əhatə etsin. Və tədricən təcrübənizdə irəliləyişlər tətbiq edin. 4. Özünüzə istirahət verin Bəzən işləmək istəməməsi həddindən artıq yüklənmənin təbii nəticəsi olur. Buna görə də qalanları unutma. Bu təkcə tətil haqqında deyil, həm də gün ərzində bir neçə dəqiqəlik kiçik fasilələrdir ki, bu da bir neçə fiziki məşq etmək və ya sadəcə gözlərinizi yumub oturmaq üçün istifadə edilə bilər. Dəhliz boyunca gəzin, pəncərədən baxın, özünüzə bir fincan çay tökün, çiçəkləri sulayın ... Bəlkə də öz yükləmə üsullarınızı ortaya qoyacaqsınız. İş yerində tez-tez bədənimizi dinləməyi unuduruq və yorğunluğun necə qurulduğunu görmürük. Ayrıca, yoga mütəxəssisləri iş yerində yerinə yetirmək üçün uyğun duruşları təsvir edirlər. Bunlardan bəziləri Kristin Çenin "Things Things Yoga" kitabında verilmişdir. Trafikdə, işdə, evdə "(Sinbad, 2018). İş yerində tez-tez bədənimizi dinləməyi unuduruq və yorğunluğun necə qurulduğunu görmürük. Öz-özünə diaqnoz üçün hər saata bir dəqiqə verməyə çalış, özünə "Bədənim indi necə hiss edir?" Sualını ver. cavabını eşidin. 5. Baxış bucağını dəyişdirin İşinizi daha zövqlü etmək üçün sizə baş vermirsə, niyə bu işə başlamağınızı xatırlamaq faydalı ola bilər. Sənə nə etməyə imkan verir? Bunun dəyəri nədir? Bəlkə o sizə hobbi, şəxsi və ya ailə həyatı üçün kifayət qədər vaxt ayırır? Yoxsa gələcəkdə arzuolunan mövqe tutmaq üçün bu məkanın doğru bir mərhələ olduğunu bilirsiniz, bu da öz ehtiraslarınıza və seçimlərinizə daha uyğundur? Bəzən bizə elə gəlir ki, işə getməyimiz üçün “etməliyik” və hətta “məcbur edirik”. Ancaq bunu bizə zorla tətbiq etmədilər? Biz özümüz bunu özümüz üçün seçdik və buna görə belə bir seçim üçün yaxşı səbəblər var.  Psixoloq.az

Nəticəni deyil, bir prosesi təsəvvür edin

Psixoloq.az bildirir ki, bəzən gündəlik həyatda olmayan şeyləri xəyal etmək xüsusilə xoşdur. Halbuki bu cür fantaziyaların reallıqda istifadəsi nədir? Təsəvvürdə pozitiv şəkillər yaratmaq lazım olduğunu və bunu necə düzgün etmək lazım olduğunu diqqətinizə çatdırırıq Maraqlısı idman psixologiyasıdır. Biz, "adi" psixoloqlar, müştərilərimizə mükəmməlliklə necə davranmağı və qüsursuzluqlarını qəbul etməyi öyrədərkən, daha yüksək nailiyyətlər idman sahəsində çalışan həmkarlar daha təsirli olmağı öyrədirlər: daha sürətli, daha yüksək, daha güclü. - Yaxşı, mənə deyin bunlarla nə edirsiniz? - Həmkarımdan şübhə ilə soruşdum. "Bilirsiniz, vizuallaşdırma həqiqətən kömək edir" dedi. - İdmançı uğur qazanacağını xəyal edir ... Vallah, düşündüm. Ronda Bernin kitabını kim xatırlamır ki ? "Hər gün, poçtla pul aldığınız bütün rənglərdə və detallarda xəyal edin və pul köçürmələri almağa başlayacaqsınız." tez-tez vizuallaşdırma ilə məşğul olanlarda motivasiya azalır. Pozitiv şəkillər həqiqətən çox kömək edə bilər. Sözlər əhvala təsir edəndən güclüdür Həqiqət haradadır? Həmişə olduğu kimi ortada. Pozitiv şəkillər həqiqətən çox kömək edə bilər. Bu, sözlərdən daha çox əhvalımıza daha güclü təsir göstərmələri ilə əlaqədardır. Ancaq üç vacib şərt var. Birincisi, işləmək üçün vizuallaşma hərəkətlərlə müşayiət olunmalıdır. Məsələn, vacib bir hesabat hazırlamalısınız. Özünüzü bu işi inamla və xoşbəxtliklə xəyal edə bilərsiniz. Ancaq bundan sonra yenə də bunu etməyə başlamalısan! İkincisi, görüntüləmə nəticə ilə deyil, proseslə əlaqəli olmalıdır. Problemi həll etmək üçün özünüzü düşünün. Hesabatı artıq hazırladığınızı xəyal edirsinizsə, sadəcə onu başlamaq istəmirsiniz. Üçüncüsü, vaxtında dayanmaq vacibdir. Tədqiqatlar göstərir ki, vizualizmə 10-15 dəqiqə sərf etmək optimaldır. Və sonra real həyata qayıtmağı unutmayın. Psixoloq.az

"Hiylə" işlətməklə özünü "hörmətli" etməyin yolları-Psixoloq Almaz Əskərova

Psixoloq.az xəbər verir ki,psixoloq Almaz Əskərova özünün sosial şəbəkə hesabında maraqlı paylaşımları ilə psixoloji marifləndirmə aparır.Həmin paylaşımlardan birini oxuyucularımıza təqdim edirik. Çox sadə... Cadəcə, cavab verməyə tələsməyin, cavab vermədən əvvəl 1-2 saniyə gözləyin. Sonra asta və təmkinli səslə başlayın... Baş vermə mexanizmini birlikdə nəzərdən keçirək:Sizin cavabı ləngitməyiniz, suala diqqətlə qulaq asdığınıza və ona ciddi yanaşdığınıza işarə olub, bu sualı verən həmsöhbətinizə hörmət etdiyinizi vurğulayır. Və bununla, siz həmkarınızda qarşılıqlı hörmət oyadırsınız. Bundan başqa, bəzən bu iki saniyə həqiqətən cavab verməyə hazır deyilsinizsə, tutarlı cavab barədə düşünməyə imkan verir.Cavabınız olsa belə, bir neçə saniyə gözləməyiniz, həmsöhbətinizi diqqətlə dinləyərək, fikrini tam ifadə etməsinə imkan yaradır. Çünki, bir kimsənin sözünü kəsmək- bu insana qarşı hörmətsizlik, aşağı qiymətləndirmə kimi qəbul edilir... Sanki, nə demək istədiyini artıq bilirsiniz... Bu da onun dar düşüncəli olmasına işarə olub, uzaqgörənliyini şübhəyə alaraq, özünüzü ondan ağıllı göstərməyinizin işarəsidir... Mühüm danışıqlar vəziyyətində isə, bu bir neçə saniyə sizə fikrinizi tam ifadə etmək üçün optimal sözləri seçməkdə və ya bəzi məlumatları gizlətmək lazımdırsa, cavabdan yayınaraq, araya başqa söz qatmağınız üçün verilən bir fürsət olacaq.Bəzən bir insan dərhal cavab tapa bilməyəndə, zaman qazanmaq üçün parazitar sözlərdən istifadə edir. Lakin bütün bu - "olduğu kimi", "baxın", "başa düşün" və s. kimi ifadələr, müsahibin yalan və qeyri inandırıcı danışdığına işarə kimi qiymətləndirilir.Halbuki, bir neçə saniyəlik fasilə, düşüncələri cəmləşdirməyə və dəqiq bir ifadə tapmağa imkan verir.Yeri gəlmişkən, bu hiylədən yaxınlarınızla ünsiyyətdə, xüsusilə də, münaqişə vəziyyətində istifadə edilə bilərsiniz. Birincisi, bu bir neçə saniyə sizin sakitləşməyinizə, artıq, deyilməsi lazım olmayan və peşmançılıq verə biləcək ifadələrin deyilməsinin qarşısının alınmasına, ikincisi isə daha ağır və balanslı sözlərin seçilməsinə kömək edəcəkdir... Cavabınız olsa belə, bir neçə saniyə gözləməyiniz, həmsöhbətinizi diqqətlə dinləyərək, fikrini tam ifadə etməsinə imkan yaradır. Çünki, bir kimsənin sözünü kəsmək- bu insana qarşı hörmətsizlik, aşağı qiymətləndirmə kimi qəbul edilir... Sanki, nə demək istədiyini artıq bilirsiniz...Bu da onun dar düşüncəli olmasına işarə olub, uzaqgörənliyini şübhəyə alaraq, özünüzü ondan ağıllı gösyərməyinizin işarəsidir... Mühüm danışıqlar vəziyyətində isə, bu bir neçə saniyə sizə fikrinizi tam ifadə etmək üçün optimal sözləri seçməkdə və ya bəzi məlumatları gizlətmək lazımdırsa, cavabdan yayınaraq, araya başqa söz qatmağınız üçün verilən bir fürsət olacaq.Bəzən bir insan dərhal cavab tapa bilməyəndə, zaman qazanmaq üçün parazitar sözlərdən istifadə edir. Lakin bütün bu - "olduğu kimi", "baxın", "başa düşün" və s. kimi ifadələr, müsahibin yalan və qeyri inandırıcı danışdığına işarə kimi qiymətləndirilir. Halbuki, bir neçə saniyəlik fasilə, düşüncələri cəmləşdirməyə və dəqiq bir ifadə tapmağa imkan verir.Yeri gəlmişkən, bu hiylədən yaxınlarınızla ünsiyyətdə, xüsusilə də, münaqişə vəziyyətində istifadə edilə bilərsiniz. Birincisi, bu bir neçə saniyə sizin sakitləşməyinizə, artıq, deyilməsi lazım olmayan və peşmançılıq verə biləcək ifadələrin deyilməsinin qarşısının alınmasına, ikincisi isə daha ağır və balanslı sözlərin seçilməsinə kömək edəcəkdir... Cavabınız olsa belə, bir neçə saniyə gözləməyiniz, həmsöhbətinizi diqqətlə dinləyərək, fikrini tam ifadə etməsinə imkan yaradır. Çünki, bir kimsənin sözünü kəsmək- bu insana qarşı hörmətsizlik, aşağı qiymətləndirmə kimi qəbul edilir... Sanki, nə demək istədiyini artıq bilirsiniz... Bu da onun dar düşüncəli olmasına işarə olub, uzaqgörənliyini şübhəyə alaraq, özünüzü ondan ağıllı gösyərməyinizin işarəsidir... Mühüm danışıqlar vəziyyətində isə, bu bir neçə saniyə sizə fikrinizi tam ifadə etmək üçün optimal sözləri seçməkdə və ya bəzi məlumatları gizlətmək lazımdırsa, cavabdan yayınaraq, araya başqa söz qatmağınız üçün verilən bir fürsət olacaq.Bəzən bir insan dərhal cavab tapa bilməyəndə, zaman qazanmaq üçün parazitar sözlərdən istifadə edir. Lakin bütün bu - "olduğu kimi", "baxın", "başa düşün" və s. kimi ifadələr, müsahibin yalan və qeyri inandırıcı danışdığına işarə kimi qiymətləndirilir. Halbuki, bir neçə saniyəlik fasilə, düşüncələri cəmləşdirməyə və dəqiq bir ifadə tapmağa imkan verir.Yeri gəlmişkən, bu hiylədən yaxınlarınızla ünsiyyətdə, xüsusilə də, münaqişə vəziyyətində istifadə edilə bilərsiniz. Birincisi, bu bir neçə saniyə sizin sakitləşməyinizə, artıq, deyilməsi lazım olmayan və peşmançılıq verə biləcək ifadələrin deyilməsinin qarşısının alınmasına, ikincisi isə daha ağır və balanslı sözlərin seçilməsinə kömək edəcəkdir... Psixoloq.az 

Güllər ünsiyyət vasitəsidir - Florist güllərin mənalarından danışır

Psixoloq.az bildirir ki, istənilən mənzərəni gözəlliyi ilə bəzəyən gülləri sevməyən adamlar çox azdır. Güllər öz gözəlliyi, zərifliyi və ətri ilə, xüsusilə də xanımları məftun edir. Lakin insanlar gülləri yalnız gözəlliyinə görə deyil, həm də onların mənalarına, insanın həyatına olan təsirinə görə də sevirlər. Belə ki, hələ qədim zamanlardan hesab olunurdu ki, güllərin öz dili var. Güllər insanın deyə bilmədiklərini deyir və qəlbin dərinliyində donan hissləri əridir. Əsrlər boyu insanlar güllərlə sevgisini, sevincini, kədərini, tənhalığını bildirirdi.Lakin tədricən güllərin mənaları unuduldu.Azərbaycanda ilk onlayn gül dükanı florist.az startup  layihəsinin  və  ABŞ ın New York  şəhərində fəaliyyət göstərən magicbouquets.com  dükanının təsisçisi Yaqub  Kazımovun sözlərinə görə, güllərin dilinə dair məlumatların bəziləri bu gün də məlumdur: “Alıcılar əsasən qızılgüllərə maraq göstərirlər.Güllər eyni zamandada komunikasiya vasitəsi kimidə istifadə olunur və bu komunikasiya modeli ilə  demək olar ki,istənilən emosiyanı ifadə etmək mümkündür.Sadəcə insanların əksəriyyəti qızıllgülləri sevgi və ehtiram rəmzi olaraq təqdim etsələr də unudurlar ki, hətta nifrət hissini belə gül təqdim edərək tərənnüm etmək olar . Daha çox qırmızı qızılgüllərə maraq olsa da, ağ, sarı,çəhrayı rənglərini bəyənənlər də var. Ümumiyyətlə,  gül əsrlərin sınağından keçib. Ona qarşı maraq indiyə kimi itməyib. Yaqub Kazımov bildirib ki,  güllər rənginə və sayına görə fərqli məna verir. Hamıya məlum olduğu kimi qırmızı qızılgüllər ehtiraslı sevgi rəmzi olaraq qəbul edənə “səni sevirəm” mesajını çatdırır. Çəhrayılar isə hədiyyə etdiyin insana qarşı incə hisslərin varlığını göstərir. Qırmızı ilə ağ qızılgüllərin vəhdətindən ibarət gül dəstələri birlik, sarılar sevinc mənasını verir. Qırmızı gül: Eşq, ehtiras, şəhvət, hörmət, ürəklilik, çəkingənlik, utancaqlıqTünd çəhrayı gül: Minnət, təşəkkür, təqdirMərcan rəngli gül: Arzu, istək, həsrət, gözəllikBənövşəyi gül: Əbədi eşq.Açıq çəhrayı gül: Zəriflik, incəlik, məmnuniyyət, kef, heyranlıq, sevimlilik, qərarsızlıq, nəzakətlilikAğ gül: Məsumiyyət, saflıq, təmizlik, gizlilik, hörmət, təvazökarlıq, qorxu, layiq olma, sirr saxlama, azadlıqSarı-çəhrayı – Ağ alacalı gül: Sosial, yoldaş canlısıSarı gül: Sevinc, dostluq, yoldaşlıq, iftixar, məmnuniyyət, isti sevgi, qısqanclıq, məyusluqLavanta rəngli gül: İlk fikirdə aşiq olmaq, sehr, sirrNarıncı gül: Cazibə, heyranlıq, istək, həvəs, səyMavi gül: İlahi Eşq, taysız-bərəbərsizlik, dostluqTünd Moruğu gül – matəmÇəhrayı gül – mükəmməl xoşbəxtlikTünd Göy gül – dostdan artıqsan mənəQara gül – nifrət Xoş günlər və ya təltif etmək üçün tək sayda güllər, matəm xarakterli olduqda isə əsasən cüt sayda güllərdən istifadə olunur. Say etibarı ilə isə aşağıdakı saylardan mesaj xarakterli istifadə edə bilərsiniz. 1 gül – sən mənim həyatımsan.3 gül – səninlə dünyanın sonuna kimi getməyə hazıram.5 gül – mən səni sevirəm.7 gül – nişan günü verilir.9 gül – mən sənə dost kimi hörmət edirəm.101 gül – 100 güllər içində mənim 1 dənəmsən. Qırmızı olsun, ağ və ya sarı güllər tək başlarına və ya dəstə halında bir çox şey deyirlər. Əgər çiçəklərin dilinə və fərqli rənglərin mənalarına bir az hakim olsanız, hədiyyə olaraq göndərdiyiniz çiçəyin həqiqi mənasını biləcəksiniz və hətta ona xüsusi bir məna vermə şansınız da olacaq. Həmçinin seçim etməkdə və ya mənasının yalnış ola biləcəyini düşündüyünüz halda, sizin üçün qeyd etdiyimiz bu güllərdən də istifadə edə bilərsiniz. 1. Aster (çayırçiçəyi) – əbədi məhəbbət simvolu.2. Qırmızı kameliya – sən mənim qəlbimin atəşisən.3. Ağ qərənfil – sən gözəlsən, məsumsan.4. Qırmızı qərənfil – səni heç vaxt unutmayacam.5. Sarı qərənfil – məni məyus etdin, etiraz.6. Jasmine – məni nə vaxtsa sevəcəksən?7. Süsən (iris) – gözəl kompliment əvəzi.8. Lavanda – mən məhəbbətimi tapdım.9. İnciçicəyi – məni kaprizlərinlə niye üzürsən?10. Ağ lilya (zanbaq) – məsumluq, təmizlik.11. Sarı lilya – saxta sima.12. Maqnoliya – xeyirxahlıq, xüsusi diqqət.13. Mimosa – mən hisslərimi gizlədirəm.14. Nərgiz – qarşılıqlı sevgi, arzu.15. Səhləb (orxideya) – sevgi, gözəllik, cazibədar xanım.16. Pion (buynuzbas) – xoşbəxt həyata dəvət.17. Çəhrayı və qırmızı qızıl gül – məhəbbət, əlçatmaz səadət.18. Ağ qızıl gül – sən əvəz edilməzsən.19. Sarı qızılgül – səni sevirəm.20. Tikansız qönçə – ilk baxışdan vuruldum.21. Qırmızı zanbaq – mən səni sevirəm.22. Bənövşə – sevgimizi sirr olaraq saxlayaq.23. Xrizantema – sən yaxşı dostsan. Gül hədiyyə edərkən hisslərinizi daha doğru ifadə etmək üçün www.florist.az saytından və ya +99 455 529 33 06 ,+99 412 408 85 69  əlaqə telefozlarına zəng edərək dəstək və gül sifariş edə bilərsiz 

Emosional Intellektin həyatımızdaki rolu

Son zamanlar emosional intellekt barəsində çox müzakirə aparılır. Emosional intellektinin inkişaf etməsi insan üçün çox faydalıdır. Hər bir insanın ağıl, zəka və intellekt bacarıqları ilə yanaşı, həm də emosional intellekti də inkişaf etməlidir. Təbii ki zəkalı insanların emosional intellekti daha yüksəkdir, onlar reallığı ve gerçək həyatı daha rahat qəbul edib qarşılıqlı əlaqə qura bilirlər. Bu həm fərdlərarası münasibətlərə, həm insanın subyektiv düşüncələrinə, həm də onun cəmiyyətə uyğunlaşmasına və bütün kommunikasiya vasitələrinə köməkdir. Beləliklə, emosional intellekt- effektiv ünsiyyət, idarəetmənin ve  effektiv biznes qurmanın ən vacib detallarından biridir. Hər hansı bir məlumatın qəbul edilməsi -sensor sistemlər vasitəsilə baş verir. Eynizamanda beynin əsas sahələri əvvəlcə hərəkətedir, sonra avtonom sinir sistemi (veqetativ), əzələ və digər sistemlərin reaksiyaları davam edir. Hər hansı bir informasiya ilə, insanın özü iləvə ətraf aləmlə əlaqə əsas sürətləndiriciamillərdən (drayverlerden) asılıdır:özünüdərketmə, özünüqiymətləndirmə,motivasiya, adaptasiya səviyyəsindən asılıdır. Bu sürətləndirici amillər (drayverler) aşağıdakılardır:1. Özünüdərketmə bacarığı -fikir və duyğularınızı,emosialarınızı, bədəninizi vədavranışınızı şüurlu şəkildə anlamanız; 2. Özunüqiymətləndirmə bacarığı- qətiyyətlilik, özünə hörmət, qəbul və asıllılıq (bir insanın xarici təsirlər və qiymətləndirmələrdənasılı olmayaraq, öz davranışını müstəqil tənzimləmə və bunun üçün məsuliyyət daşımaqabiliyyəti); 3. Motivasiya bacarığı-özünü aktuallaşdırmavə qətiyyət arzusu ilə yanaşı motivasiya, həmçinin yeni, güclü hədəflərə istiqamətləndirilmək və uğursuzluqların obyektiv təcrübəsinin açıq şəkildə qəbul edilməsi; 4. Adaptasiya bacarığı -istənilən bir insan ilə empatiyanın qurulması, stress müqaviməti, qərar qəbuletmə bacarığı və fərdlər arasında ünsiyyətqurma bacarığı; Bütün bu bacarıqları inkişaf etdirmək çətin olsa da, mümkündür. Buna görə də fərd öz üzərində hər gün işləyərək müsbət bir nəticə əldə olunana qədər çalışmalıdır.

28 oktyabr 2 ci Milli Psixologiya Forumu keçiriləcək.

Milli Psixologiya Forumu Azərbaycanın qabaqcıl psixoloq, psixoterapevt, Nevroloq və psixiatrlarını bir araya toplayaraq müasir dövrdə bu sahələrdə olan problemlərin və çətinliklərin aradan qaldırımlası yollarının müzakirəsinə istiqamətlənmişdir.Qeydiyyatdan keçin:https://bit.ly/2NuphTFQeyd: Forumun sonunda 8 EKSPERTİN imzası ilə SERTİFİKAT təqdim olunacaq.Milli Psixologiya Forumunda psixokonsultasiya, psixodiaqnostika, psixoterapiya sahələrində olan problemlərin aradan qaldırılması və prosesin təşkili texnikaları haqqında məlumat veriləcəkdir. Forumda iştirak etməklə siz milli ekspertlər tərəfindən psixoterapiya, psixosomatika, psixopotologiya, klinik psixologiya sahələri üzrə geniş məlumatlar əldə edəcəksiniz. Kimlər iştirak edə bilər:Psixoloqlar, Psixoterapevtlər, Psixiatrlar, Pedaqoqlar, Həkimlər, Defektoloqlar və Psixologiya ilə maraqlanan hər kəs iştirak edə bilər. Forumda 8 milli ekspertimiz çıxış edəcək. Hər spikerə 30 dəqiqə çıxış və 10 dəqiqə suallara cavablamaq üçün vaxt veriləcək.Layihə 1 gün nəzərdə tutulubKeçirilmə yeri: Bakı Musiqi Akademiyasının tədbir zalıBaşlanma tarixi: 28.10.2018 saat 09:30-18:00Ödəniş: 20 Azn (Bilet çatdırılma mümkündür)Qeyd: Forumun sonunda 8 EKSPERTİN imzası ilə SERTİFİKAT təqdim olunacaq.Qeydiyyatdan keçin:https://bit.ly/2NuphTFTel: (+994 12) 505 47 46Mobil: (+994 55) 374 80 63Ünvan: Caspian Plaza, korpus 1, mərtəbə 5, Nizami M/S yaxınlığı. Təşkilatçı: CİBS

Ceylan Mumoğlunun “Qurbağa öpüşü” kitabı üzərinə - Gənc psixoloq Turan Balaşzadə

Oldos Haksli deyir ki, ədəbiyyat insanın entuziazmını, başa düşülməyəni anladan, sözlərə daha öncə verilməmiş anlamlar yükləyərək danışmaqdır. Yəqin buna görədir insanın sözə, sözün sehrinə, kitablara olan sevgisi. Bəzən kitablar demədiklərimizin, deməyə cəsarət etmədiklərimizin carçısıdır. Bəzən də kitablar sükutdur, susduqlarımızdır. Yəqin elə buna görə də Ceylan Mumoğlunun “Qurbağa öpüşü” kitabını sevərək oxudum. Kitabda yer alan 12 hekayədə bir az mən, bir az sən, bir az da o var: məişət problemlərimiz, qarşılaşdığımız çətinliklər, mənəvi böhranlar, hətta psixoloji problemlər. Əvvəlcə bunu da qeyd edim ki, yazarın qələmilə “Aydınlanma səyahəti” kitabıyla tanış olmuşam. Fərdi inkişaf mövzusunda məsləhət görüləsi kitabdır. “Qurbağa öpüşü” isə yazarın ilk bədii təcrübəsi hesab olunur. Təcrübə deyirəm, çünki əminəm ki, bu hekayələr daha sanballı əsərlərin müjdəçisidir. Hekayələr axıcıdır, oxucunu yormur, mövzular diqqətlə seçilib. 12 hekayədən 3-ü tam rəğbətimi qazandı: “Qurbağa öpüşü”, “Qiyamət” və “Quyu”.  “Qurbağa öpüşü” - hekayə kənd həyatından sıxılmış, rahatlıq arzusu ilə meqapolisin kənardan rəngarəng görünən həyatına üz tutan gəncin şəhərdə təşviş pozuntusu obsessiv-kompulsiv pozuntuya düçar olmasından bəhs edir. Bu pozuntu zamanı təşviş yaradan sayrışan fikirlərin (obsessiyalar) meydana çıxması və həmin fikirlərin öz növbəsində müəyyən sayrışan hərəkətləri (kompulsiyalar) təkrarlamağa vadar etməsi ilə xarakterizə olunur. Bu problemdən əziyyət çəkənləri loru dildə “təmizlik xəstəliyi” olaraq da adlandırırlar, lakin bu məsələnin tam görünüşü deyil.  Ceylan Mumoğlu o yazarlardandır ki, daim axtarışda olduğunu, yeni nələrsə öyrənməyə can atdığını həm sosial şəbəkə paylaşımlarında, həm resenziyalarında, həm də araşdırma məqalələrində görürük. Adi oxucu “Qurbağa öpüşü”ndə sadəcə psixoloji problem yaşayan şəxsin sıxıntılarını görürsə, psixoloq və ya psixiatriya sahəsi üzrə təhsili olan oxucu problemin dərinliyinə bələd olan, simptomların elmi dərinliyini anlayan, bunu bədii sözlə mükəmməl ifadə edən yazarı görür. Yazıçı hekayənin qəhrəmanının yaşantısı fonunda obsessiv-kompulsiv pozuntunun əlamətlərini, şəxsə yaşatdığı sıxıntıları ustalıqla bədii dildə əks etdirməyi bacarıb. “Üstümə nəsə sıçradı, deyəsən, axşam mütləq yuyunacam. Kanalizasiya boruları ümumi bina xəttində birləşir, başqalarının ifrazatlarının ora axma ehtimalı böyükdür. Axşam dəqiq yuyunacam! Yox, yox, axşama qədər dözə bilmərəm, elə bu dəqiqə yuyunuram!” (Səh.12) “Getmək problem deyildi, maşınla yola çıxacaqdı. Ancaq orda… Orda nə edəcəkdi, yağış, palçıq, yaxud heyvan kəsilməsini görsəydi...Düşündükcə dəli olurdu…” (səh. 13)  Obsessiv-kompulsiv pozuntusu olanlar məlumatlı xəstələrdir, problemin fərqindədirlər, hətta bu haqda psixoloq və psixiatrdan az bilmirlər. Lakin sayrışan düşüncələr və kompulsiyalar onları rahat buraxmır. Diqqətimi çəkən məqamlardan biri də hekayənin qəhrəmanının ölümündən sonrası üçün ən böyük arzusu oldu: “Məndən sonra şəlalə altında yuyunan heykəlimi yaratmağa söz versələr, təsəllim olar”. (səh. 11) Və yazar doğru bir şəkildə qəhrəmanını qorxuları, təşvişləri ilə qarşılaşdırır (məruzburaxma terapiyasında olduğu kimi): maşın qəzası keçirən gənc düşüncə səviyyəsində belə üzləşməkdən diksindiyi çamurluqda, qurbağa ilə qarşılaşır. Və ədəbi nümunələrdən tanış olduğumuz mənzərə, amma fərqli formatda; bu dəfə qurbağa şahzadəyə çevrilməyəcək, bu dəfə həyat adlı krallığın şahzadəsi bütün sıxıntıların ümumiləşmiş obrazı olan qurbağanı öpməklə axtardığı həqiqi rahatlığı tapır. “Qiyamət” - hekayəyə iki baxış bucağından baxmaq olar: turistlərin meşəyə (təbiətə) vurduğu ziyana görə təbiət insanları kimsənin nə baş verdiyini anlamadığı, Qiyamət gününü xatırladan dəhşətli formada cəzalandırır. Məncə, bu daha sadə baxış idi. İlk oxuda hadisələri obrazlı qəbul etdim, uşaqların meşəni oyun, əyləncə üçün yandırması həyatımız boyu uşaqcasına, məsuliyyətsiz şəkildə, nəticəsini düşünmədən etdiyimiz səhvlər, yanlışların obrazlaşmış forması idi. Bu səhvlər səbəb olur ki, böyük və ilahi cəza olaraq qəbul etdiyimiz əzablara düçar oluruq. Necə ki, hekayədə bunu insanlar Allahın cəzası, Qiyamət gününün əlaməti olaraq qəbul edir, Allahın bu bəlanı onlardan uzaqlaşdırmaları üçün namaz qılır, dua edirdilər. “Sonda məlum oldu ki, “Qiyamət günü”nün səbəbi hədsiz yanğın nəticəsində atmosfer qatına yüksəlmiş qara tüstünün yaratdığı (his hissəcikləriylə dolmuş nəhəng buludlardan Günəş şüalarının keçə bilməməsi) nadir rast gəlinən təbiət hadisəsi olub” (səh. 32). Bəli, Günəş heç vaxt öz işığını, istisini (obrazlı olaraq ilahi rəhmət) bizdən əsirgəmir, sadəcə araya bizə məsumca görünən, kiçik saydığımız yanlışlar (his hissəcikləri) daxil olur və "Qiyamət"imiz qopur. “Quyu” - 1918-ci ildə, cümhuriyyətimizin qurulması ərəfəsində, ermənilərin əlinə keçərək güllələnib quyuya atılan azərbaycanlının hekayəsidir. Hekayədə oxucu 1918-ci ildə başımızın çəkdiyi bəlaları anıb quyudan çıxışla bərabər AXC-nin yaranmasının sevincini yaşayayır. Yazarın qələmi yüyrək, rəvan, axıcıdır, lakin bəzi məqamlarda sanki oxucuya daha çox məlumat çatdırmağa çalışır, bu da tələskənliyə səbəb olur. Məsələn, “Həvva” hekayəsində Həvva ilə ilanın tanışlığı haqqında danışılmadan artıq Həvvanın ilana aldanmasından bəhs olunur. Hekayə Həvvanın simasında insanın yüksəlişini (Cənnətdən enişlə), bu yüksəlişin də bir sərhəddi olduğunu anlatmağa çalışır. Bu baxımdan dəyərlidir. 12 hekayədən rəğbətimi qazanmayan yeganə hekayə “Ümid”dir. Hekayə dini-didaktik məzmunludur. Sonsuzluqdan əziyyət çəkən Lamiyə bir gün həkiminin ona yalan danışıb ümid verməsi və Qurandan iki ayə söyləyib, bu ayələri başa salması, qadının dinə üz tutub ibadətə başlaması, xoşbəxtliyi tapması, bir müddət sonra müalicə nəticəsində həkimin diaqnozuna rəğmən ana olmasından bəhs edir. Belə möcüzələr yəqin ki, yalnız Azərbaycanda və ya tibbin “mükəmməl” inkişaf etdiyi digər ölkələrdə yanlış qoyulmuş diaqnozlar səbəbindən baş verər. Bəlkə də digər oxucuların rəğbətini qazanıb hekayə, amma didaktik, xüsusən də dini-didaktik əsərləri ciddi qəbul etmirəm. 12 hekayə içində hər oxucunun zövqünə görə hekayə var. Yazarın süjetdən daha çox düşüncələrə, düşündürməyə üstünlük verməsini bəyəndim. Bir sözlə oxumağa dəyər. Əsərdə diqqətimi çəkən fikirlər: “Gənclik çağını peşmanlıq duymadan xatırlayan insan xoşbəxt olmalıdır”. *** “İnsanlara və əşyalara bağlanmayın, hər şey qaydasında olacaq”. *** “Tale sevgi dolu insanları rastlaşdırır, onlar isə heç bir işə yaramayan “ağıllı” mühakimələri ilə hər şeyi korlayırlar”. *** “Heç vaxt özündən əmin olma. Elə yaşa ki, başqaları səndən əmin olsun”. *** “Əgər, bir adam ailəsindən sevgi, diqqət, dəstək görmürsə, həyatda çox şeyi yoxdur deməkdir”. *** “Hər şeyi hazır verdikdə insanın beyni kiçik qalır. Gərək, özün də böyüməsi üçün nəsə edəsən, onu bəsləyəsən”. Turan BALAŞZADƏ

Ayrılıq özüdə dərs olur hərdən

Bəzən insanlar çox rahat bir-birlərini anlayaraq ayrılırlar. Bəzən isə çox ağrılı , hətta faciəvi şəkildə. Hər bir insanın sevmək sevilmək tələbatı var, çünki ruhumuzun sevgiyə ehtiyacı var. Ayrılıq! İnsan, bu həqiqəti çox çətin qəbul edir. Həyatımız ayrılıqla başlayır, ayrılıqlada bitir. İlk olaraq ana bətnindən ayrılırıq.Son olaraq isə bu həyatdan. Ayrılıqlar qaçılmazdı. Bəzən ayrılıqlar arzuolanan, bəzən isə məcburi olur. Arzuolunan ayrılıqlar baş verəndən sonra insan həvəslə yenidən həyata atılır. Məcburi ayrılıq isə mənfi təsir göstərir.Qorxular yaradır, hətta depressiyaya gətirib çıxarır.İnsan özünü tək, atılmış hiss edir. Ən ağır ayrılıq doğmasının , yaxınının itkisi olur. Baxmayaraq ki, hər birimiz bilirik həyatda əbədi heç nə yoxdu. Belə hallarda insan öz neqativ emosiyaları ilə bacarmır. Çox vaxt valideynlər boşananda övlad stress keçirir, çünki bilir ki, valideynlərinin biri ilə ayrı düşəcək. Ayrılıqlar, itkilər, hansısa bədbəxt hadisələr qaçılmazdı. Amma belə hadisələr həyatımızın müsbət tərəflərindən üstün olmamalıdır. Ayrılıqdan sonra yaranan depressiya bir çoxlarına tanışdı. Ayrılıqdan sonra yaranan depressiya nə qədər davam edir? Bu psixoloji asılılıqdan qurtulma hər bir insanda fərdidir.Bu insanın emosional vəziyyətindən,iradəsindən, sinir sisteminin tipindən asılıdı. Bəs bu depressiyaya necə qalib gələk? İlk öncə insan olan hadisəni qəbul etməlidir, nə istədiyini anlamalıdır. Ətrafdakı insanlardan qaçmamalıdır, dostları ilə əlaqəni kəsməməlidir. Əgər yenə də dəyişiklik olmursa mütəxəssisə – psixoloqa müraciət etmək məqsədəuyğun olar. Psixoloqun professional yanaşması və pasiyentin öz istəyi? ayrılıqdan sonra yaranan depressiyanı aradan qaldırmağa səbəb olur. Aygün Ağabalayeva Harmoniya psixologiya  mərkəzinin  baş psixoloqu Harmoniya Psixologiya MərkəziŞamil Əzizbəyov küçəsi 179 .  Avenyu Veraj, 4cü mərtəbəAZ1001, Bakı, AzərbaycanTel.: +99412 555 33 73, +99455 371 33 03